16 listopada 2017 roku na sali sportowej przy Szkole Podstawowej im. Marii Konopnickiej w Hartowcu miał miejsce wieczór autorski promujący książkę „Hartowiec na ziemi biskupów lubawskich”, której autorem jest Bogusław Łukwiński – mieszkający w Hartowcu historyk i regionalista.
Przygotowane na tę okoliczność audytorium wypełniło się po brzegi i jak sam gospodarz spotkania podkreślił nie spodziewał się tak licznej obecności i wielkiego zainteresowania historią „Hartowieckiej Małej Ojczyzny”. Osią prezentacji, a także mottem przewodnim książki stał się cytat ks. prof. Janusza Pasierba : „Małe ojczyzny uczą żyć w ojczyznach wielkich i wielkiej ojczyźnie ludzi”. Rozwijając myśl autor podkreślił, iż znajomość dziejów regionu, czy lokalnej społeczności niesie za sobą wiele korzyści. Przede wszystkim jest to wspaniałe narzędzie budowania wiedzy na temat lokalnego dziedzictwa kulturowego, a tym samym przekazania treści poznawczych nacechowanych spora dawką wartości emocjonalnych, które pozwolą na budowanie poczucia wspólnoty mieszkańców wsi, kultywowanie tradycji, a także dążenie do dowodzenia prawdy historycznej i upamiętania wydarzeń z myślą o nas samych oraz przyszłości kolejnych pokoleń.
Wszyscy uczestnicy spotkania zostali przekonani, że nawet małe miejscowości mogą mieć swoją ‘wielką historię”, której przykładem jest chociażby Hartowiec (dawniej Czartowiec), pięknie położona nad jeziorem, licząca obecnie 680 mieszkańców wieś, która może poszczycić się bardzo bogatą przeszłością historyczną sięgającą XIV w. a związaną głównie z działalnością biskupów chełmińskich rezydujących w pobliskiej Lubawie. To właśnie tu też od XVI do XVIII wieku znajdował się jeden z głównych folwarków ich dóbr stołowych. Tu też często biskupi przebywali nazywając Hartowiec swą „zimową rezydencją”, podejmując ważne dla regionu, a także i dla kraju decyzje. Dobra te w wyniku I rozbioru Polski przeszły pod panowanie pruskie. Po zaborach, zawieruchach wojennych i rządach komunistów zrujnowane i zaniedbane obiekty przeszły o 1992 roku w ręce Biskupstwa Toruńskiego i stopniowo przywracane są na potrzeby młodych ludzi w ramach Ośrodka Rekolekcyjnego. Hartowiec to nie tylko spuścizna biskupów, to także rządy możnej i hojnej rodziny Zaleskich (XV/XVI w.), strajki szkolne: w obronie polskiej mowy (1906/07), w obronie istnienia szkoły (2000/02),a także często trudne i bogate w przeżycia i doświadczenia życie wielu pokoleń tutejszych mieszkańców.
Książka Bogusława Łukwińskiego spotkała się z wielkim zainteresowaniem i zbiera wiele pochlebnych wśród jej Czytelników recenzji. Autor składa serdeczne podziękowania wszystkim uczestnikom spotkania, przede wszystkim za wszystkie ciepłe słowa, wspaniały odbiór i żywiołowe reakcje przyznając jednocześnie, że nie spodziewał się tak licznej obecności i wielkiego zainteresowania lokalną historią. Teraz wie, że warto było mu podjąć trud napisania i wydania tej monografii.
