Duża wieś położona w północno-wschodniej części Welskiego Parku Krajobrazowego, na skraju dużego kompleksu leśnego. Leży nad rzeką Wel przy drodze łączącej Działdowo z Lubawą i Nowym Miastem Lubawskim. Znajduje się tu przystanek autobusowy i stacja kolejowa na linii Działdowo-Iława.
Osada została założona w XV wieku. Należała wówczas do krzyżackiego wójtostwa w Działdowie. Nazwa wsi pochodzi najprawdopodobniej od toków głuszca, ptaka leśnego, którego samiec w porze godów wydaje charakterystyczne dźwięki. W XV wieku wieś należała do Stanisława Czarnawskiego. Kolejnymi jej właścicielami byli: Grzegorz Głuchowski, Waśniewscy, Oleśniccy (von Oelsnitz). W 1578 roku Tuczki zajmowały powierzchnię 40 włók ziemi (około 720 hektarów).
W okresie zaborów urzędowa nazwa wsi brzmiała: Tautschken. W 1856 roku zbudowano tu murowany, dwukondygnacyjny dwór oraz założono park i ogród. Prawdopodobnie z tego samego okresu pochodzą zabudowania gospodarcze. Cały folwark, wkomponowany w dolinę rzeki Wel, otoczony jest łąkami i polami uprawnymi. Z jednej strony jest on ograniczony brzegiem rzeki Wel, z drugiej zaś - niewysokim, kamiennym murem. Droga dojazdowa prowadziła pod elewację północną, otaczając ozdobny klomb. Natomiast do elewacji południowej przylegał niewielki sad, a za nim rósł park (całość około 1,5 hektara). Park położony był w zakolu rzeki Wel na jego tarasie zajmował on nieregularny obszar dostosowany do topografii terenu. Głównym elementem kompozycyjnym parku były dwie aleje drzew - grabowa i prostopadła do niej, lipowa.
W okresie międzywojennym wieś znalazła się w obrębie państwa polskiego. W 1928 roku we wsi, oprócz ewangelików, mieszkało 352 katolików. W 1939 roku majątek został przejęty przez Niemców, a w 1945 roku przeszedł na własność skarbu państwa. Następnie w 1950 roku założono tu Państwowe Gospodarstwo Rolne.
Do czasów obecnych zachowało się założenie dworsko-parkowe oraz większość budynków gospodarczych. Ich stan szacuje się na zadowalający. Murowany, dwukondygnacyjny budynek dworu posiada dwa ryzality w elewacji północnej i arkadową loggię w elewacji ogrodowej (tj. południowej). Zachował się tu stary, nieprzebudowany wystrój wnętrz. Przetrwała oryginalna stolarka, w tym płycinowy układ drzwi frontowych. Obok stoi murowany, parterowy budynek rządcy (tzw. zarządcówka) będący wcześniejszą siedzibą dworu. W zaniedbanym dziś parku rośnie ponad 200 drzew w większości liczących sobie około 100 lat. Natomiast najstarsze egzemplarze lipy drobnolistnej mają prawie 200 lat. W parku przeważają drzewa liściaste. Najwięcej jest tu klonów pospolitych, grabów pospolitych i lip drobnolist-nych. Trzy drzewa otoczono ochroną prawną. Są nimi dwie lipy drobnolistne i jodła kalifornijska.
Z zabudowań gospodarczych stoją murowane budynki: gorzelni, stodoły, kuźni, dwóch obór i czynnej jeszcze dziś gorzelni.
Zachowała się też większość czworaków. Ponadto we wsi znajduje się młyn wodny z 1880 roku usytuowany nad rzeką Wel. Obecnie, po przebudowaniu spełnia on funkcję małej elektrowni wodnej. Obiekt ten znajduje się w obrębie gospodarstwa świadczącego usługi agroturystyczne. We wsi, niedaleko dworu, istniał kiedyś cmentarz ewangelicki otoczony kamiennym murem. Dziś jego teren porasta skupisko drzew. Warto dodać, że w okolicy wsi znaleziono liczne ślady świadczące o tym, że trudniono się tu kiedyś przetapianiem rudy żelaza. Stanowiska te pochodzą z epoki żelaza.
źródło: "Przewodnik po zabytkach kultury materialnej Welskiego Parku Krajobrazowego" Wydanie II - poprawione, Autorzy tekstów: Jarosław Kapiński, Wanda Grodzka, Wydawca: Welski Park Krajobrazowy, ISBN 83-914630-0-1 str. 40
Wyświetl większą mapę
